Пляжны баявік: як журналістка «ВГ» трапіла на ўкраінскі курорт

Беларусы пачалі набываць пуцёўкі на ўкраінскія курорты летась як ніколі рана. Але пасля хваляванняў на Майдане беларусы гэтак жа масава пачалі адмаўляцца ад тураў. У мінулыя гады напрыканцы красавіка амаль усе аўтобусы на лета былі запоўненыя. Сёлета тураператары разлічваюць, што на Украіну паедзе ў найлепшым выпадку 30 працэнтаў турыстаў у параўнанні з мінулым годам.

Мінск — Адэса

Калі медыа паведамляюць аб страляніне на суседняй тэрыторыі, а украінскія знаёмыя запэўніваюць, што баяцца няма чаго, мы вырашылі ўбачыць на ўласныя вочы, наколькі бяспечны ўкраінскі адпачынак. І рызыкнулі паехаць у Адэсу.

У падарожжа вырушылі з дзесятак беларускіх журналістаў і столькі ж дырэктароў турфірмаў. У апошні момант частка запісаўшыхся адмовілася пад рознымі тлумачэннямі. А тыя, хто паехаў, некалькі разоў на дзень звязваліся з роднымі паведаміць, што яны ў парадку.

Сярэдзіна красавіка. «Неаплан». 24 асобы разам з кіроўцамі. Маршрут: Мінск — Новая Гута — Новыя Ярылавічы — Кіеў — Адэса — Затока — Коблева — Мінск. У будні вечар на беларуска-украінскай мяжы няма чаргі. Памежнікі кажуць, што ўжо даводзілася вяртаць назад машыны, дзе спрабавалі правезці партыю нажоў.

Самаабарона шукае зброю

Ноч. Прыпынак ля Кіева. Тузін мікрааўтобусаў з малдаўскімі ды ўкраінскімі нумарамі. «Мы едзем на заробкі ў Маскву, як і іншыя, — кажа будаўнік Іван з Івана-Франкоўска. — А за Украіну — чаго за яе перажываць?! Зараз прыйдзе сталая ўлада, і ўсё супакоіцца».

Курс долара ў кругласутачным абменніку — 11,50 грыўны. Калега адгаворвае мяняць грошы — маўляў, гэта надзвычай нізкі курс. Але ў наступныя дні мы нідзе не ўбачылі лепшай прапановы. Чым далей, тым ніжэй — аж да 10,40 грыўны за долар.

Рэшту ночы праехалі ў сне. 6.40 раніцы. На ўездзе да Адэсы аўтобус раптам затармазіў. Паспяваю заўважыць групку людзей у камуфляжы. Адзін з іх ужо стаіць у салоне. Сон зняло ўмомант. Аказваецца, гэта блокпост: патрульная машына, супрацоўнікі ДАІ і… добраахвотнікі, якія толькі днямі далучыліся да ДПС.

Цягам гадзіны нас спынялі тройчы, глядзелі багажнік і хутка адпускалі. На адэскіх дарогах стаяць два такія блокпасты з дабравольцамі, астатнія — без іх. Гэтыя людзі называюць сябе падтрымкай Еўрамайдана ці самаабаронай. «Львівска сотня» — паказвае нашыўку на рукаве сівы мужчына на блокпасце каля 7 кіламетра авідыяпольскай дарогі. Такія сумесныя блокпасты ДПС і прадстаўнікоў самаабароны арганізоўваюцца па ўсёй краіне з ведама і дазвалення мясцовых уладаў, прычым спыніць транспарт можа толькі супрацоўнік патрульнай службы.

— Мы сёння тут, а заўтра можам паехаць туды, дзе будзем больш патрэбныя. Правяраем аўтобусы, машыны, шукаем зброю. Нядаўна пад’ехалі дванаццаць машын з узброенымі людзьмі, але мы іх разагналі, — распавядае львавянін.

— А як вам гэта ўдалося? Дзе вашая зброя? — пытаюся, бо зброю бачна толькі ў ДАІшнікаў.

Ён толькі пасміхаецца ў вусы і паказвае на палкі, шлемы ды бляшаныя шчыты: «Вось нашая зброя». Гучыць як баявік. Але хлопцы запэўніваюць, што яны нікога не рабуюць, правяраюць згодна з дазволам мясцовых уладаў. Кажуць, што такія блокпасты стаяць па ўсёй Адэскай вобласці. Яны ўмацаваныя мяшкамі з пяском — на выпадак перастрэлкі. Унутры палатка, дзе можна перакусіць ці выпіць кавы. «Нас падтрымлівае насельніцтва», — тлумачаць хлопцы.

Працягваюць зарабляць грошы

Па дарозе мы даведаліся з навінаў, што на чарнаморскіх пляжах усталявалі супрацьтанкавыя «вожыкі» — прыстасаванні, якія замінаюць праезду танкаў. Як патлумачылі на сустрэчы з мясцовымі ўладамі на курорце Затока, «вожыкі» сапраўды стаялі, але іх хутка прыбралі. А працаўнік адной з базаў адпачынку ў Затоцы расказаў, што бачыў, як гэтыя «вожыкі» выгрузілі на пляжы, знялі на камеру, пасля ізноў загрузілі на машыну і паехалі здымаць у іншым месцы.

Акрамя гэтых блокпастоў на дарогах ды навіны аб «вожыках» пра нестабільную сітуацыю ў краіне хіба нічога не нагадвае. Адэса жыве ў працоўным рэжыме, у крамах дастаткова тавараў, на дарогах бабулькі прадаюць закаткі і арэхі, дачнікі корпаюцца на градках, на базах адпачынку дабудоўваюць чарговыя паверхі, каб прыняць яшчэ больш турыстаў. Праўда, паўсюль стаяць перадвыбарчыя плакаты супраць карупцыі ды з абяцаннямі вярнуць Крым і пачаць жыць па-новаму.

— Мітынгі праходзяць толькі ў нядзелю, строга з 12.00 да 15.00, на Кулікоўскім полі. У астатні час людзі зарабляюць грошы, — жартам апісвае сітуацыю ў Адэсе заснавальнік адной з украінских турфірм Аляксандр Бабіч.

Афіцыйна

Прадстаўнікі мясцовых уладаў не могуць паверыць, што беларусы баяцца да іх ехаць адпачываць. «Навошта нам павялічваць меры бяспекі, калі ў нас спакойна», — гаворыць дырэктар дэпартамента культуры і турызма Адэскага гарадскога савета Таццяна Маркава.

Загадчык упраўлення грамадскай бяспекі УМУС Украіны ў Мікалаеўскай вобласці Андрэй Чэмерыскі запэўніў, што пераапранутых самазванцаў у камуфляжнай форме на дарогах вобласці няма. Стаяць толькі блокпасты з дазвалення ўладаў. Усе арганізаваныя групы правяраюцца супрацоўнікамі ДПС. Крадзяжы ў параўнанні з мінулым годам зменшыліся с 150 да 103 за 1 квартал.

Паводле намесніка загадчыка Белгарад-Днястроўскага гарадскога аддзела МУС Украіны ў Адэскай вобласці Уладзіміра Масла, злачыннасць у раёне таксама змяншаецца, нейкіх самаарганізаваных пастоў няма.

Глава Асацыяцыі турыстычнага і аздараўляльнага бізнэса Мікалаеўскай вобласці «Адраджэнне» Таццяна Квасняк паведаміла, што яны разам з праваахоўнікамі гатовыя абмяркоўваць варыянты суправаджэння турыстычных аўтобусаў па тэрыторыі Украіны ад мяжы да курорта.

Тым часам

Як стала вядома, на блокпасце пад Адэсай каля 7 кіламетра, які мы праязджалі, 25 красавіка каля 4 гадзін раніцы адбыўся выбух. Як паведамляюць украінскія медыа, невядомыя кінулі асколачную гранату, у выніку сем чалавек параненыя і гаспіталізаваныя, сярод іх адзін міліцыянер.

Даведка «ВГ»

У мінулым годзе Адэсу наведаў 1 мільён турыстаў, з іх каля 400 тысяч беларусаў і расіянаў разам, курорт Коблева — каля 200 тысяч турыстаў, з іх каля 20 працэнтаў — беларусы.

Чытайце таксама:

Рэпартаж з Майдана: што адбываецца зараз у цэнтры Кіева