Жительница Гродно предлагает всем миром собрать средства на памятник Давиду Городенскому

Материал, в котором гродненский художник Владимир Качан предлагает увековечить в бронзе Стефана Батория, Антония Тизенгауза, Давида Городенского и других исторических деятелей, не оставил читателей равнодушными. Гродненцы высказывают свои мнения в комментариях и в обращениях в редакцию.

Один из вариантов размещения статуи Давида Городенского: у стен реконструированного Старого замка. Фотомакет Владимира Качана

Майя ЧИРКОВА, жительница Гродно:

— Уважаемые гродненцы! Любите ли вы Гродно? Вас устраивает, что в нашем городе нет ни одного памятника историческому лицу, связанному с его историей? Меня — тревожит…

Я предлагаю собрать средства всем миром и поставить памятник нашему героическому предку. Ведь смогли же одесситы собрать деньги на памятник Дюку де Ришелье, и скульптура стала визитной карточкой Одессы. Неужели мы не сможем? Между прочим, памятник Минину и Пожарскому в Москве тоже поставлен на народные деньги…

Я предлагаю установить памятник Давиду Городенскому, который много раз успешно организовывал оборону нашего города от тевтонских рыцарей и был известным человеком своего времени. По-моему, он вполне достоин благодарности потомков. И место для памятника подходящее — это маленький скверик рядом с Советской площадью, окруженный старыми деревьями. Место просится, чтобы на нем поставили скульптурную композицию. На секунду закройте глаза и представьте… На этом ныне пустом пятачке возвышается величественная фигура защитника нашей земли, а вы стоите рядом, держите за руку сына, дочку, внука, внучку и говорите: смотри, дружок, это бронзовый гимн смелости и любви к своему Отечеству, и в этом гимне есть и моя личная нотка.

Все, кто хочет внести свою лепту в народный проект, прошу писать, советовать, обсуждать.

Патрэбны помнік заснавальнікам Гарадзенскага княства

Святлана Маразевіч, выкладчыца ГрДзУ імя Янкі Купалы:

— З’яўленне вялізных помнікаў гістарычным дзеячам у бронзе — справа як бы і вартая, але наўрад ці рэальная ў сённяшніх фінансавых варунках. Гэта ўсё магчыма абмяркоўваць, але на перспектыву, з надзеяй на паляпшэнне сітуацыі, калі зменьшацца аб’ёмы рэстаўрацыі, на якія ідзе безліч сродкаў.

Ініцыятыву гарадзенкі Майі Чырковай усталяваць помнік Давыду Гарадзенскаму на падмурку народнага энтузіязму і метадам збора сродкаў я падтрымліваю. Але лічу, што гэты герой ужо даволі добра ўвекавечаны праз памятны валун каля Каложы ды назву вуліцы ў цэнтры горада. На мой погляд, пустыр на месцы былога Гарнізоннага касцёла можа заняць помнік заснавальнікам Гарадзенскага княства, першай мясцовай княскай сямейнай пары — Усеваладу і Агаф’і.

Што тычыцца Святога Губерта, то ён пасля «асвячэння крыжам» з цягам часу праз сваё праведнае жыццё стаў лічыцца не толькі апекуном паляўнічых ды рыбаловаў, а таксама ляснікоў ды сабак. Яго чамусьці называюць патронам матэматыкаў, оптыкаў, рамеснікаў, асабліва тых, хто працуе з металам. Яму прыпісваюць уменне ацаляць ад гідрафобіі, водабоязі. У Еўропе да сенешняга часу існуе шэраг цэхавых аб’яднанняў, якія носяць яго імя. У Бельгіі, напрыклад, ёсць горад Святога Губерта. Пра яго магчыма знайсці дастаткова шмат пазнавальнага і павучальнага матэрыялу у інтэрнеце, на жаль, у асноўным у англамоўным.

Дазволю сабе нагадаць і пра сам герб горада — аленя-«крыжаносца» Святога Губерта. Сімвалізм аленя ў міфалогіі розных культур неверагодна багаты. Дастаткова сказаць, што і алень, і лань сімвалізуюць Дрэва Жыцця, міралюбнасць і міратворчасць. Дасведчаныя людзі кажуць, што ў старажытнасці існавала лягенда, паводле якой лічылася, што нашыя тэрыторыі апякуюцца ланню, якая здольна пераскочыць бездань. Цікава, што народная міфалогія падмацавалася прыняццем герба горада, дзе алень пераскоквае перашкоду-агароджу.

Гарадзенцы таксама чакаюць увасаблення абяцанай скульптуры аленя на прывакзальнай плошчы ды помніка Максіму Багдановічу каля цэнтральнага фантана.

Як стварыць і ўсталяваць помнік у Гродне?

Згодна з заканадаўствам, стварыць і ўсталяваць помнік у горадзе могуць дзяржаўныя органы і арганiзацыі, грамадскiя аб’яднанні. Калі адзін ініцыятыўны чалавек хоча заняцца такой справай, то ён павінен сабраць групу аднадумцаў і стварыць грамадскае аб’яднанне.
Каб ініцыяваць стварэнне і ўсталяванне помніка ў Гродне, трэба звярнуцца ў гарвыканкам і абгрунтаваць неабходнасць такога помніка ў горадзе.
Дакументы па чарзе разглядаюць і зацвярджаюць гарвыканкам, аблвыканкам і Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь.
Наступны крок — распрацаваць эскiзны праект помніка і зацвердзіць яго ў Рэспублiканскім мастацка-экспертным савеце па манументальнаму i манументальна-дэкаратыўнаму мастацтву, а таксама ў аддзеле архiтэктуры i горадабудаўнiцтва гарвыканкама.
Сам помнік выконваецца паэтапна ў выглядзе працоўнай мадэлi, мадэлi ў натуральную велiчыню, вырабу помніка ў патрэбным матэрыяле (напрыклад, бронзе, камені).
Пасля яго гатоўнасці і ўсталявання ствараецца шэраг камісій па прыёмцы твора, у склад якіх уваходзяць прадстаўнікі Мінкульту і абл-выканкама.

Трэба ведаць!

Усе этапы адбываюцца па ўзгадненні з Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь. Пры парушэнні этапаў узгаднення з уладамі пры ўсталяванні помніка яго дэмантуюць.

Больш падрабязна аб гэтым можна даведацца з пастановы Савета Міністраў РБ ад 19.09.2009 №1372 «Аб некаторых пытаннях стварэння (рэканструкцыi) i прыёмкi твораў манументальнага i манументальна-дэкаратыўнага мастацтва».